Uczniowie i pracownicy Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Wydminach od niedawna cieszą się z nowego systemu oświetlenia, zakupionego w ramach Ogólnopolskiego Programu Wymiany Oświetlenia dla Edukacji. Korzyści widoczne są gołym okiem. Także w gminnym budżecie. Przykład ZSO w Wydminach przedstawiony został na wtorkowej konferencji w Wydminach pn. „Poprawa efektywności energetycznej na przykładzie placówek oświatowych – inwestycje, rozwiązania, finansowanie”.
Jeszcze z początkiem czerwca placówka w Wydminach nie różniła się istotnie od tysięcy podobnych szkół w całym kraju. Mimo okresowych remontów i wprowadzanych unowocześnień, na szkolnych sufitach wciąż zamontowane były popularne świetlówki jarzeniowe. Ich uciążliwe migotanie i buczenie znane są praktycznie każdemu, kto przekroczył próg przeciętnej polskiej szkoły. Jakość oświetlenia, w dużej mierze będąca pochodną jego naturalnego zużycia, zwykle też pozostawia wiele do życzenia. W rezultacie większość polskich szkół nie spełnia obowiązujących dziś norm oświetleniowych.
Wbrew pozorom nie są to okoliczności, które można bagatelizować, zwłaszcza gdy w grę wchodzi zdrowie oraz komfort i efektywność nauki u dzieci, które w szkole spędzają znaczną część dnia. Naukowcy są zgodni, że nieodpowiednie oświetlenie szkolnych klas i korytarzy w sposób wymierny przekłada się nie tylko na wyniki w nauce, ale też na częstotliwość chorób oczu, nosa, gardła, czy zaburzeń krwiobiegu. Efektom zmiany świetlówek na markowe oświetlenie LED w jednej z niemieckich szkół przyjrzeli się specjaliści z kliniki uniwersyteckiej w Hamburgu. Badani przez nich uczniowie nie tylko popełniali mniej błędów, ale też potrafili znacznie lepiej skupić uwagę, a nawet czytali o 35% szybciej niż dotychczas!
Wady tradycyjnych świetlówek nie są żadną tajemnicą, a dążenie do ich wymiany na nowocześniejsze źródła światła powinno być dla gmin ważnym celem. Na przeszkodzie staje zwykle brak przyjaznych rozwiązań finansowych. Ogólnopolski Program Wymiany Oświetlenia dla Edukacji jest odpowiedzią na nasze bolączki w tym zakresie – mówi Radosław Król, wójt gminy Wydminy. Jest to rozwiązanie długoterminowe. Uwolni nas od ciężaru wymiany oświetlenia w szkole przez kolejnych 20 lat i zostawi w kasie gminy ponad milion złotych oszczędności – dodaje wójt.
Wątek ekonomiczny stanowi nie mniejszą zaletę wymiany oświetlenia na LED-owe. Nowa instalacja oświetleniowa w Wydminach pobiera około 75% mniej energii elektrycznej od dotychczasowych świetlówek, dając przy tym znacznie więcej światła. Każdego roku to kilkadziesiąt tysięcy złotych mniej w rachunkach za prąd oraz kosztach konserwacji. Wyzwaniem pozostaje jedynie sfinansowanie samej inwestycji. Z pomocą przychodzi tu operator Ogólnopolskiego Programu Wymiany Oświetlenia dla Edukacji. Opracowaliśmy kompleksowe rozwiązania, które umożliwią JST zrealizować inwestycję bez nadmiernego obciążenia dla budżetu – mówi Patryk Młynarczyk z firmy LEDEOS, koordynującej Program. Wymianę oświetlenia w Wydminach współfinansował Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie, istnieją jednak różne możliwości finansowania zakupu nowoczesnego oświetlenia. Kolejne gminy korzystać będą z rozłożenia płatności na 48 miesięcznych rat, czyli nie mniej niż tyle, ile wynosi okres zwrotu z inwestycji. To unikalny program, który rozwiązuje problem ekonomiczny, zdrowotny i ekologiczny – dodaje współautor Programu.
W ostatnich latach pojawiło się wiele niepokojących informacji na temat technologii LED. Jej krytycy wskazywali na niebezpieczeństwa dla oczu i skóry, nienaturalną barwę światła i odwzorowanie kolorów, wreszcie też wysoką awaryjność. Są to jednak cechy produktów bardzo tanich, od nieznanych producentów. Ich początkową zaletą jest jedynie cena zakupu. Szybko okazuje się jednak, że deklarowane parametry nie mają nic wspólnego z rzeczywistością, a same oprawy świecą czasem krócej niż stare świetlówki.
Gmina Wydminy inwestuje długoterminowo i zrezygnowała z zakupu oświetlenia „z dolnej półki”. Mamy pewność, że markowe LED-y z Philipsa, który jest światowym liderem w produkcji oświetlenia, spełniają wszystkie normy bezpieczeństwa. Zostaliśmy też przekonani, że oświetlenie utrzyma wymaganą jakość przez 20 lat – dodaje wójt Król.
Tę jakość widać już u progu szkoły. Korytarze, dotychczas pogrążone w półmroku, pozwalają komfortowo przejrzeć notatki i zerknąć do książki. W klasach, oprócz zamontowanych w miejsce świetlówek efektownych i przyjaznych dla środowiska opraw LED-owych pojawiły się dodatkowe źródła światła nad tablicami. Zmiana jest kolosalna – z dumą przyznaje mgr Eliza Szwed, dyrektor ZSO w Wydminach – Zadowoleni są zarówno uczniowie jak i nauczyciele.
Kolejnych kilkanaście szkół w województwie już przygotowuje się do wymiany oświetlenia. Warmińsko-mazurskie jest liderem w realizacji Ogólnopolskiego Programu Wymiany Oświetlenia dla Edukacji. Program otwarty jest dla wszystkich placówek edukacyjnych w całym kraju.
{gallery}projekty/ledeos{/gallery}