W najbliższy piątek 10 listopada, w przeddzień Święta Niepodległości zostanie uroczyście odsłonięty Panteon Niezłomnych Żołnierzy Wyklętych w Orłowie, w gminie Wydminy, w województwie warmińsko – mazurskim.
Uroczystości rozpoczną się o godzinie 11-tej mszą św. w kościele pw. św. Kazimierza Królewicza w Orłowie pod przewodnictwem ordynariusza diecezji ełckiej ks. bp Jerzego Mazura. Po mszy nastąpi przemarsz na pobliski cmentarz. Tam właśnie zostanie odsłonięty Panteon Niezłomnych Żołnierzy Wyklętych Narodowego Zjednoczenia Wojskowego oraz zostanie odprawiona liturgia poświęcenia. W uroczystościach obok mieszkańców Warmii i Mazur zapowiedziały swój udział liczne grupy rekonstrukcyjne. Uroczystości odbędą się przy współudziale żołnierzy z 15. Brygady Zmechanizowanej WP z Kompanią Honorową na czele z zachowaniem ceremoniału wojskowego. Na zakończenie uroczystości po raz pierwszy publicznie zostanie zaprezentowany film znanej reżyserki Ewy Szakalickiej „Podwójnie Wyklęty”, odkłamujący historię kpt. Romualda Rajsa ps. „Bury”.
Budowa Panteonu możliwa była dzięki dotacjom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Gminy Wydminy.
Bitwa pod Gajrowskimi była największą bitwą podziemia niepodległościowego na terenie Warmii i Mazur. Podczas postoju na kwaterach ok. 150 żołnierzy 3. Brygady Wileńskiej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego zostało zaatakowanych przez półtoratysięczny oddział NKWD, KBW i UB. Jak podają źródła historyczne w bitwie poległo 22 partyzantów. Partyzanci nie mieli możliwości pogrzebać swoich zabitych kolegów, ani też zabrać ze sobą ich ciał. Kilka dni po bitwie, pochówku dziewięciu ciał dokonali mieszkańcy Gajrowskich. W 1994 roku, dzięki staraniom Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych z Białegostoku postawiono pomnik na miejscu pochówku poległych Bohaterów.
W 2014 roku dokonano ekshumacji dziewięciu pogrzebanych żołnierzy NZW i rozpoczęto prace identyfikacyjne. Dotychczas zidentyfikowano por. Jana Boguszewskiego ps. „Bitny”. Prace identyfikacyjne i ekshumacyjne trwają nadal. Ekshumowani żołnierze zostali uroczyście pochowani na cmentarzu w Orłowie, 16 lutego 2015 roku i w tym też roku został ogłoszony konkurs na projekt budowy Panteonu. Zwyciężył wspólny pomysł Marii Teofilskiej – Skiba i Wojciecha Hawrylkiewicza. Powołany został również w tym samym czasie Społeczny Komitet Budowy Panteonu, który inicjował i wspierał działania związane z godnym upamiętnieniem Niezłomnych Żołnierzy Wyklętych Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.
Rada Gminy Wydminy, jako jedyna w Polsce, ogłosiła rok 2016 Rokiem Niezłomnych Żołnierzy Wyklętych.
W 2017 roku odsłonięty został Szlak Edukacyjno-Historyczny oraz zorganizowano pierwszy Ogólnopolski Młodzieżowy Bieg Sztafetowy im. Żołnierzy Wyklętych na trasie Gajrowskie – Wydminy. Organizatorem tego przedsięwzięcia, nowatorskiego w skali kraju, był Związek Stowarzyszeń „Sztafeta Pokoleń”, przy wsparciu finansowym Ministerstwa Obrony Narodowej.
10 listopada, przed oficjalnymi obchodami odsłonięcia Panteonu, w Wydminach w Zespole Szkół Ogólnokształcących, młodzież szkolna będzie mogła uczestniczyć w projekcji filmu „Podwójnie Wyklęty” oraz spotka się z jego autorką, Ewą Szakalicką.
Po projekcji młodzież szkolna wraz z pedagogami weźmie udział w tradycyjnym już Marszu Niepodległości na trasie Dąb Katyński – pomnik Żołnierzy Wyklętych w Wydminach.