W dniu 15 lutego br. o godzinie 12:00 w kościele pw. Kazimierza Królewicza w Orłowie (gmina Wydminy) odbędą się uroczystości pogrzebowe ekshumowanych żołnierzy 3. Brygady Wileńskiej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, którą dowodził kpt. Romuald Rajs ps. Bury.
Żołnierze ci polegli w bitwie w dniu 16 lutego 1946 roku w miejscowości Gajrowskie koło Orłowa. Walczyli z sowieckim okupantem o Polskę Niepodległą. Bitwa w Gajrowskich była największą bitwą podziemia niepodległościowego na Warmii i Mazurach . Podczas postoju na kwaterach ok.130 żołnierzy NZW zostało zaatakowanych przez półtoratysięczny oddział NKWD, KBW, UB i LWP. Jak podają źródła historyczne w bitwie zginęło od 16 do 22 partyzantów. Partyzanci nie mieli możliwości pogrzebać swoich zabitych kolegów, ani zabrać ze sobą ich ciał. Kilka dni po bitwie pochówku dziewięciu ciał dokonała wspólnie ze swoim bratem mieszkanka Gajrowskich, Pani Stefania Gazda, z domu Augustynowicz. To ona i jej brat Stanisław Augustynowicz oraz Mazur Klimek wykopali w zmarzniętej ziemi wspólny grób. W roku 1993, na wniosek środowiska żołnierzy NSZ z Białegostoku, Stefania Gazda otrzymała od prezydenta Lecha Wałęsy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski „za ofiarną pomoc niesioną żołnierzom polskim oraz opiekę nad miejscami pamięci narodowej”.
W roku 1994 byli żołnierze podziemia narodowego z Białegostoku na miejscu mogiły poległych w bitwie żołnierzy NZW postawili pomnik, który wykonali z własnych funduszy. Także w kościele w Orłowie została odsłonięta tablica poświęcona żołnierzom „Burego” poległym w Gajrowskich. Mieszkańcy gminy Wydminy oraz przedstawiciele gminnego samorządu corocznie pamiętali o stoczonej tu właśnie bitwie. Odbywały się nabożeństwa, składano kwiaty i zapalano znicze. W październiku 2014 roku Fundacja Niezłomni im. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” przeprowadziła ekshumację dziewięciu pogrzebanych żołnierzy NZW na skraju Puszczy Boreckiej. Celem tej ekshumacji było zebranie materiału genetycznego do identyfikacji poległych żołnierzy oraz ich pochówek na cmentarzu w Orłowie. Do chwili obecnej zidentyfikowano już por. Jana Boguszewskiego ps. „Bitny”. Prace identyfikacyjne trwają nadal i mamy nadzieję, że zakończą się sukcesem. Według uzyskanych informacji od okolicznych mieszkańców zlokalizowano już miejsca, w których mogą być pogrzebani pozostali polegli żołnierze NZW. Istnieje więc konieczność dalszych prac sondażowych i ekshumacyjnych. Władze gminy Wydminy podjęły decyzję o budowie Panteonu Żołnierzy Niezłomnych na cmentarzu w Orłowie. W Panteonie tym mają być pochowani wszyscy żołnierze polegli podczas bitwy w Gajrowskich i uroczyste jego odsłonięcie planowane jest w 70. rocznicę bitwy – 16 lutego 2016 roku. Uroczystości w dniu 15 lutego 2015 roku są pierwszym etapem upamiętnienia Bohaterów oraz pierwszym w Polsce pogrzebem Żołnierzy Wyklętych
Wieczna Im cześć i chwała. Oddajmy hołd naszym Bohaterom. Bądźmy razem z Żołnierzami Niezłomnymi w dniu ich chrześcijańskiego pogrzebu. Organizatorami uroczystości są, w porozumieniu z Diecezją Ełcką, Urząd Gminy Wydminy, Fundacja Niezłomni oraz Stowarzyszenie Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Gajrowskie”.
{gallery}kultura/15_luty_2015{/gallery}